Darowizna to popularna forma przekazywania majątku między osobami fizycznymi, która jednak wiąże się z określonymi obowiązkami prawnymi i podatkowymi. Jednym z najważniejszych aspektów jest konieczność zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. W niniejszym artykule omówimy, kto jest zobowiązany do dokonania zgłoszenia, jakie są procedury z tym związane oraz konsekwencje zaniechania tego obowiązku.
Obowiązek zgłoszenia darowizny
Osoby zobowiązane do zgłoszenia darowizny
Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego spoczywa przede wszystkim na obdarowanym, czyli osobie, która otrzymuje darowiznę. To obdarowany ma obowiązek poinformować organ podatkowy o otrzymanym majątku, w celu ustalenia ewentualnego zobowiązania podatkowego.
Zakres obowiązku zgłoszenia
Obowiązek zgłoszenia dotyczy wszystkich darowizn, które przekraczają kwoty wolne od podatku, określone w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Kwoty te różnią się w zależności od grupy podatkowej, do której należy obdarowany:
- Grupa I: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, zięć, synowa.
- Grupa II: zstępni rodzeństwa (siostrzeńcy, bratankowie), rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (szwagrowie, szwagierki).
- Grupa III: wszystkie inne osoby, które nie należą do grupy I ani II.
- Kwoty wolne od podatku, powyżej których konieczne jest zgłoszenie darowizny, wynoszą:
- Grupa I: to 9 637 zł (do 12 października 2022 roku) / 10 434 zł (od 13 października 2022 roku) / 36 120 zł (od 1 lipca 2023 roku i obowiązuje nadal w 2024 roku)
- Grupa II: to 7 276 zł (do 12 października 2022 roku) / 7 878 zł (od 13 października 2022 roku) / 27 090 zł (od 1 lipca 2023 roku i obowiązuje nadal w 2024 roku)
- Grupa III: stanowi 4 902 zł (do 12 października 2022 roku) / 5 308 zł (od 13 października 2022 roku) / 5 733 zł (od 1 lipca 2023 roku i obowiązuje nadal w 2024 roku).
Terminy zgłoszenia darowizny
Zgłoszenie darowizny powinno zostać dokonane w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Należy tego dokonać na formularzu SD-Z2, który można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym, przesłać pocztą lub złożyć elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP.
Procedura zgłoszenia darowizny
Formularz SD-Z2
Podstawowym dokumentem służącym do zgłoszenia darowizny jest formularz SD-Z2. W formularzu tym należy podać szczegółowe informacje dotyczące darowizny, darczyńcy oraz obdarowanego. Wymagane informacje obejmują m.in.:
- Dane osobowe darczyńcy i obdarowanego.
- Opis przedmiotu darowizny (np. pieniądze, nieruchomość, samochód).
- Wartość darowizny.
- Data przekazania darowizny.
- Składanie formularza
Formularz SD-Z2 można złożyć w następujący sposób:
- Osobiście: Formularz można złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania obdarowanego.
- Pocztą: Formularz można wysłać listem poleconym na adres właściwego urzędu skarbowego.
- Elektronicznie: Formularz można złożyć za pośrednictwem platformy ePUAP, korzystając z profilu zaufanego.
Potwierdzenie zgłoszenia
Po złożeniu formularza SD-Z2, obdarowany powinien otrzymać potwierdzenie jego przyjęcia przez urząd skarbowy. Potwierdzenie to jest ważnym dokumentem, który może być potrzebny w przyszłości w celu udokumentowania dopełnienia obowiązku zgłoszenia darowizny.
Konsekwencje zaniechania zgłoszenia darowizny
Skutki podatkowe
Niezgłoszenie darowizny w wymaganym terminie może prowadzić do poważnych konsekwencji podatkowych. Przede wszystkim, obdarowany może zostać obciążony obowiązkiem zapłaty podatku od darowizny, nawet jeśli wcześniej byłby uprawniony do skorzystania ze zwolnienia podatkowego. W przypadku darowizn niezgłoszonych w terminie, organ podatkowy może naliczyć podatek według najwyższej stawki przewidzianej dla danego rodzaju darowizny.
Sankcje karne skarbowe
Oprócz skutków podatkowych, zaniechanie zgłoszenia darowizny może prowadzić do sankcji karno-skarbowych. W przypadku stwierdzenia, że darowizna nie została zgłoszona celowo w celu uniknięcia opodatkowania, obdarowany może zostać ukarany grzywną. Wysokość grzywny zależy od wartości darowizny oraz okoliczności sprawy, ale może być znaczna.
Możliwość korekty zgłoszenia
Jeżeli obdarowany zorientuje się, że nie zgłosił darowizny w wymaganym terminie, ma możliwość złożenia korekty formularza SD-Z2. Korektę można złożyć w każdym czasie, jednak im szybciej zostanie to zrobione, tym mniejsze będą potencjalne konsekwencje podatkowe i karne. Korekta formularza powinna zawierać poprawne dane dotyczące darowizny oraz wyjaśnienie przyczyn opóźnienia.
Przedawnienie zobowiązań podatkowych
Warto również pamiętać, że zobowiązania podatkowe związane z darowiznami ulegają przedawnieniu. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, przedawnienie następuje po upływie 5 lat od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy. Po upływie tego okresu urząd skarbowy nie może już nałożyć podatku ani sankcji związanych z niezgłoszoną darowizną.
Podsumowanie
Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego spoczywa przede wszystkim na obdarowanym, który otrzymał majątek od darczyńcy. Zgłoszenie darowizny jest niezbędne do ustalenia ewentualnego zobowiązania podatkowego oraz do skorzystania z dostępnych zwolnień podatkowych. W celu zgłoszenia darowizny należy wypełnić formularz SD-Z2 i złożyć go w urzędzie skarbowym w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Niezgłoszenie darowizny w terminie może prowadzić do poważnych konsekwencji podatkowych i karnoskarbowych. W przypadku stwierdzenia błędu, możliwe jest złożenie korekty zgłoszenia, co może zmniejszyć negatywne skutki opóźnienia.
